زئوس پادشاه خدایان بود. از نظر فنی، او خدای آسمان، هوا، و چیزهایی از این قبیل بود، اما در واقع او خدای همه خدایان بود؛ خدایی که همیشه راه خودش را پیدا می‌کرد؛ خدایی که از قدرت و نفوذش برای نابودی تقریباً همه کسانی که با او در تماس بودند استفاده می‌کرد.
از تولد تا فرمانروایی
کرونوس، پادشاه تایتان‌ها، وقتی فهمید که یکی از فرزندانش مقدر شده است تا او را از تخت به زیر بکشد، بلافاصله پس از تولد، فرزندان خود را بلعید. اما رئا، همسرش، نوزاد زئوس را نجات داد و به جای او سنگی را که در قنداق پیچیده شده بود به کرونوس داد تا ببلعد و زئوس را در غاری در کرت پنهان کرد. در آنجا، زئوس توسط نیمفی (یا یک بز ماده) به نام آمالتیا پرورش یافت و کورِت‌ها (جنگجویان جوان) که با سلاح‌های خود به هم می‌کوبیدند تا صدای گریه‌های نوزاد را پنهان کنند، از او محافظت کردند. پس از آنکه زئوس به سن بلوغ رسید، رهبری شورشی علیه تایتان‌ها را بر عهده گرفت و موفق شد کرونوس را از تخت سلطنت پایین بکشد. شاید در این کار، برادرانش هادس و پوزیدون نیز به او کمک کردند، و سپس جهان را میان خود تقسیم کردند.
زئوس به عنوان فرمانروای آسمان، خدایان را در نبرد با غول‌ها (فرزندان گایا و تارتاروس) رهبری کرد و چندین شورش علیه خود را که توسط دیگر خدایان برپا شده بود، با موفقیت سرکوب کرد. بر اساس گفته شاعر یونانی، هومر، آسمان در قله کوه المپ، بلندترین کوه یونان و جایگاه منطقی برای یک خدای هوا، قرار داشت. دیگر اعضای پانتئون نیز در کنار زئوس در آنجا زندگی می‌کردند و تابع اراده او بودند. از جایگاه رفیع خود بر فراز کوه المپ، زئوس به امور انسان‌ها نظارت داشت، همه چیز را می‌دید، همه چیز را اداره می‌کرد و نیکوکاران را پاداش می‌داد و بدکاران را مجازات می‌کرد.
اگرچه خدای آسمان ها در تقریباً تمام نمایش‌های فرهنگی مربوط به اساطیر یونان ظاهر می‌شود، او به هیچ وجه پدر مهربان و دلسوز فیلم «هرکول» دیزنی نبود و بیشتر شبیه زئوس با بازی لیام نیسون در فیلم «نبرد تایتان‌ها» (۲۰۱۰) بود. وی وقتش را صرف تحریک خدایان علیه یکدیگر و پایین آمدن بر هر زنی (و گاهی مردی) می‌کرد که با او روبه‌رو می‌شد (چه انسان، چه نیمف، چه الهه، هر چیزی که فکرش را کنید!) تا آن‌ها را «اغوا» کند یا «با خود ببرد.» این اصطلاحات و موارد مشابه، پوششی برای واقعیت رفتار زئوس هستند: او به آن‌ها تعرض می‌کرد. خدای رعد و برق به شدت شکارچی بود—بی‌شمار مثال از او وجود دارد که چگونه خدایان و انسان‌های بی‌خبر را طعمه قرار می‌داد.
نماد های ایزد ایزدان
زئوس بیشتر به خاطر صاعقه‌هایش شناخته می‌شد؛ سلاح‌هایی که علیه دشمنانش استفاده می‌کرد و نماد کنترل او بر آسمان و هوا بودند. عقاب‌ها نیز در دنیای باستان به عنوان نمادهای وی تلقی می‌شدند و اغلب به عنوان نشانه‌هایی از او دیده می‌شدند (در ایلیاد، داستان جنگ تروا، عقابی که ماری را در چنگال‌هایش گرفته بود به عنوان پیامی از طرف زئوس تعبیر می‌شد). در نهایت، گاو نر، اگرچه همیشه به طور مستقیم نماد او نبود، اما اغلب با او مرتبط بود، زیرا زئوس گاهی به شکل گاو نر ظاهر می‌شد (رجوع کنید به داستان اروپا).
داستان های زئوس
وقتی صحبت از زئوس می‌شود، داستان‌ها پایانی ندارند؛ در واقع، او در بیشتر داستان‌هایی که در اینجا خواهید خواند حضور دارد. با این حال، شهرت اصلی وی به تعداد زیاد فرزندانی که داشت، نحوه پدر شدن او، و اینکه این فرزندان چه کسانی بودند برمی‌گردد.
او با تایتان منموسینه، پدر نه میوز شد؛ با تایتان تمیس، پدر هوره‌ها (الهه‌های فصل‌ها) و مویراها (سرنوشت‌ها) بود؛ با تایتان اورینومه، پدر کاریته‌ها (الهه‌های لطف و زیبایی) شد؛ و زئوس پدر پرسفونه از خواهرش دمتر بود.
از طریق ازدواج زئوس با خواهرش (سعی کنید از عجیب بودن این موضوع چشم‌پوشی کنید) هرا، او پدر خدای جنگ، آرس؛ الهه جوانی، هبه؛ و الهه زایمان، ایلیثیا بود.
پس از ازدواج زئوس با هرا، او با تایتان لتو، پدر دوقلوها آپولو و آرتمیس شد.
او با تایتان متیس، پدر الهه آتنا شد.
با نیمف مایا، زئوس پدر خدای هرمس بود.
و در نهایت، از طریق ارتباط با زنی فانی به نام سمِلِه، زئوس پدر خدای دیونیسوس شد.
و این فقط شامل فرزندان برجسته‌تر الهی او می‌شود (بسیار، بسیار بیشتر از این‌ها وجود دارد)!
پادشاه خدایان همچنین پدر برخی از معروف‌ترین انسان‌های فانی در اساطیر یونان بود. قهرمان هرکول فرزند زئوس و زنی به نام آلکمِنِه بود؛ قهرمان پرسئوس فرزند ایزد ایزدان و زنی به نام دانائه بود. شاه مشهور کرت، مینوس، که دلیل نام‌گذاری فرهنگ باستانی کرت به نام مینوی‌ها است، فرزند زئوس و زنی به نام اروپا بود.
هلن معروف اسپارتا (و بعدها تروا) و خواهر بدنام او کلوتایمنسترا (تقریباً، اما به این موضوع خواهیم پرداخت) دختران زئوس از زنی به نام لدا بودند.
این فهرست کاملی از فرزندان زئوس نیست، بلکه فقط نمونه‌ای از مشهورترین آن‌هاست. پادشاه خدایان به دلایل هم معنوی و هم واقعی به عنوان «پدر خدایان» نیز شناخته می‌شد.
زئوس تجسم چیست؟
زئوس جاودانه، که پیشینیان تایتانی خود را به اعماق تارتاروس تبعید کرده بود، به عنوان فرمانروای مطلق جهان یونان باستان از تخت خود در کوه المپ حکمرانی می‌کرد. با صاعقه نمادینش، او ارباب آسمانها و پادشاه تمام خدایان المپی بود.
برای یونانیان، وی تجسم آسمان، رعد و برق، قانون و نظم بود و شباهت قابل توجهی به دیگر خدایان اصلی اروپایی داشت، به‌ویژه ثور نورس و ژوپیتر رومی. ارتباطات بسیاری میان زئوس و دیگر نمادهای مذهبی و سنتی وجود دارد، و پرداختن به هر یک از آن‌ها به‌طور مفصل ممکن است از اهداف اصلی ما دور کند، اما اگر خواننده کنجکاو باشد، متون متعددی به همین موضوع اختصاص یافته است.
ازدواج زئوس با هرا
همان‌طور که می‌دانیم، زئوس جوان‌ترین خدایان المپی بود، یا بنا به برخی روایت‌ها، قدیمی‌ترین آن‌ها، زیرا خواهر و برادرانش سال‌های عمر خود را در شکم کرونوس گذرانده بودند. او در نهایت با خواهرش هرا ازدواج کرد؛ هرچند طبق برخی روایت‌ها، این دو الهه رابطه خود را در خفا آغاز کرده بودند.
با اتحاد این دو، تعداد خدایان المپ از شش نفری که کنترل جهان را به دست گرفته بودند، به ۱۸ نفر رسید، که این تعداد شامل آن دسته از نیمه‌خدایانی که زئوس نیز پدر آن‌ها بود، نمی‌شود. از میان فرزندان او می‌توان به آرس، هفائستوس، آرتمیس، آپولو و آتنا اشاره کرد، تنها برای نام بردن چند نفر.
قدرت زایندگی زئوس به او لقب «پدر همگان» را بخشید و او در سراسر مدیترانه باستان به‌عنوان تنها تجسم قدرت، نیروی نظامی و تفکر مذهبی یونانی ستایش می‌شد. از آنجا که قلمرو او آسمان بی‌کران و گسترده بود، هر رویداد یا رخداد به‌ظاهر تصادفی که نمی‌شد آن را به خدایی خاص نسبت داد، به طور خودکار به زئوس مربوط می‌شد. به این ترتیب، تصویر و قلمرو وی حتی گسترده‌تر و جهانی‌تر شد.
برای آشنا شدن با سایر خدایان به مقاله معرفی خدایان یونان مراجعه کنید.
برای دسترسی به اپیزود های پادکست تحوت به این لینک مراجعه فرمایید.
دیدگاهتان را بنویسید