آفرودیت، الهه زیبایی و عشق در اساطیر یونان است. در روم باستان، این الهه با نام ونوس شناخته میشد. مطالعات نشان میدهد که پرستش آفرودیت از سرزمینهای دوردست به یونان وارد شده است و این الهه در اصل ریشهای آسیایی دارد.
روایات مختلفی درباره منشأ الهه عشق وجود دارد. مشهورترین روایت میگوید که او از کف دریایی که پس از سقوط اندام اورانوس به دریا شکل گرفت، متولد شد. این اندام پس از آنکه کرونوس، خدای زمان، اورانوس را اخته کرد، به دریا پرتاب شد. از این کف، آفرودیت بر روی یک صدف از میان امواج بیرون آمد و باد غربی، زفیروس، او را به ساحل جزیره قبرس برد. اما در روایت هومر، این الهه دختر زئوس معرفی میشود.
همسر آفرودیت
آفرودیت تجسم فریبندگی، شور، و زیبایی ایدهآل زنانه است. به دستور زئوس، او با هفائستوس، خدای آتش و آهنگری، ازدواج کرد، اما به وفاداری شهره نبود و معشوقههای بسیاری داشت که معروفترین آنها آرس، خدای جنگ، بود. از این رابطه، پسری به نام اروس (کیوپید) زاده شد. هفائستوس که از خیانت همسرش آگاه شد، دامی برای آفرودیت و آرس گذاشت و آنها را در برابر چشم دیگر خدایان رسوا کرد. با این حال، هفائستوس بهجای دریافت مجازاتی برای این دو، خود مورد تمسخر خدایان قرار گرفت.
یک بار، الهه بهشدت دلباخته یک جوان فانی به نام آدونیس شد، اما این عشق با مرگ تراژیک آدونیس در شکار ناتمام ماند. در دنیای زیرین، پرسفونه، ملکه جهان مردگان نیز عاشق آدونیس شد و این علاقه باعث اختلافی میان دو الهه گردید. در نهایت، تصمیم گرفته شد که آدونیس بخشی از سال را نزد آفرودیت و بخشی دیگر را در کنار پرسفونه سپری کند.
رقبای آفرودیت
از رقبای سرسخت آفرودیت میتوان به هرا، همسر زئوس، اشاره کرد. هرا از آفرودیت و فرزندش اروس نفرت داشت، چرا که آنها بارها و بارها زئوس را به عشقهای تازه و خیانت به هرا سوق داده بودند. رقابت این الههها زمانی شدت گرفت که پاریس، چوپان تروا، آفرودیت را زیباترین الهه نامید و این تصمیم را به ضرر آتنا و هرا گرفت. آفرودیت به پاریس وعده داد که زیباترین زن جهان، هلن، ملکه اسپارت، را به او خواهد داد. ربودن هلن جرقهای برای آغاز جنگ تروا شد. در این نبرد، آفرودیت حامی ترواییها بود و از پاریس و همچنین پسرش انیاس که در برابر قهرمانان یونانی میجنگید، حمایت کرد.
در فرهنگ یونانی، سیب به این الهه اختصاص داده شده بود، زیرا سیب زرینی که به زیباترین الهه تعلق داشت، به او اهدا شد. پرستش الهه در سراسر جهان یونانی رایج بود، اما مراکز اصلی پرستش او در قبرس، جزیره کیتیرا، و کورینت قرار داشت. در کورینت، کاهنان معبد آفرودیت اغلب از میان کورتیزانها انتخاب میشدند.
نمادها
آفرودیت یکی از پرتصویرترین الههها در هنر، از دوران باستان تا عصر حاضر، محسوب میشود. در میان آثار هنری، مجسمه مشهور ونوس دِمیلو که در موزه لوور نگهداری میشود، یکی از برجستهترین نمادهای اوست. همچنین، نقاشی «تولد ونوس» از بوتیچلی یکی از شاهکارهای هنر رنسانس به شمار میرود.
به عنوان الههای خودشیفته، یکی از نمادهای آفرودیت آینه است که در تقابل با نیزه و سپر آرس، نشاندهنده جنس زنانه در برابر مردانه است. در روم، ونوس جایگاه ویژهای داشت، زیرا او مادر انیاس، یکی از بنیانگذاران اسطورهای روم، بود. شخصیتهایی همچون ژولیوس سزار و نرون ادعا میکردند که از نسل ونوس هستند، ادعایی که اعتبار و پرستیژ ویژهای به خاندان آنها میبخشید.
به دلیل جذابیت و توانایی اغواگریاش، آفرودیت همواره الههای فریبنده بوده است و مقاومت در برابر جاذبه و فریبندگی او تقریباً غیرممکن به نظر میرسد.
برای دسترسی به اپیزود های پادکست تحوت به این لینک مراجعه فرمایید.
برای خواندن سایر داستان ها از اساطیر یونان روی این لینک کلیک نمایید.