آپولو (Apollo)

آپولو یکی از مشهورترین و مورد احترام‌ترین خدایان یونان در اساطیر یونانی است. او فرزند زئوس و الهه لتو و برادر دوقلوی آرتمیس، الهه شکار، است. این دو الهه در جزیره افسانه‌ای و شناور دِلوس به دنیا آمدند. پس از آنکه این جزیره به بستر دریا متصل شد، به مکانی مقدس تبدیل گردید.

آپولو معمولاً با چنگ یا کمان معروفش به تصویر کشیده می‌شود. هنرمندان همواره در به تصویر کشیدن این خدا سخاوتمندانه عمل کرده‌اند. اسطوره‌ها، او را چهره‌ای با زیبایی بی‌نظیر توصیف می‌کنند که نماد ایده‌آل زیبایی مردانه یونانی است. آپولو جوان، قدبلند، خوش‌چهره، نیرومند و جذاب بود، اما با وجود این ویژگی‌ها، در عشق بخت و اقبال چندانی نداشت. بسیاری از روابط او به تراژدی ختم شدند. در برخی موارد، عشق او بی‌پاسخ ماند؛ مانند داستان دافنه و کاساندرا که هر دو عشق آپولو را نپذیرفتند.

دافنه، برای فرار از اصرارهای این خدا، به یک درخت غار تبدیل شد که بعدها به نمادی از آپولو بدل گشت و تاجی از برگ‌های آن نشانه‌ای از او شد. در مقابل، کاساندرا که توانایی پیشگویی داشت، به دلیل رد کردن عشق آپولو، دچار نفرینی شد که گرچه پیشگویی‌هایش همیشه درست بودند، اما هیچ‌کس به آن‌ها باور نداشت.

صفات آپولو

آپولو خدایی با صفات متعدد است. او به‌عنوان خدای نور، خدای پیشگویی، خدای پزشکی، خدای هنرها، خدای تیراندازان و دیگر القاب شناخته می‌شود. او همچنین خدای موسیقی بود و چنگ جدانشدنی‌اش، که توسط هرمس ساخته شده بود، او را در همه جا همراهی می‌کرد. با نواختن این ساز، او الهه‌های هنر (موزها) را مجذوب خود می‌کرد. یکی از مشهورترین فرزندان او، اورفئوس، که از الههٔ موسی کالیوپه زاده شده بود، بسیاری از مهارت‌های موسیقایی پدرش را به ارث برد.

پرستش آپولو به‌سرعت در سراسر یونان گسترش یافت و او به یکی از مهم‌ترین خدایان بدل شد. به مرور زمان، او با خورشید و روشنایی پیوند خورد و جایگاهی را که پیش‌تر متعلق به تیتان هلیوس بود، تصاحب کرد. آپولو همچنین یک تیرانداز برجسته بود و در جوانی برای انتقام از ماری غول‌پیکر به نام پایتون، که به فرمان هرا مادرش را آزار داده بود، به نبرد پرداخت. او این هیولا را با تیرهای خود از پای درآورد و در مکانی که پایتون سقوط کرد، معبد آپولو در دلفی ساخته شد.

در این معبد، کاهنه‌های آپولو، که به نام “پوتیا” شناخته می‌شدند، مراسم پیشگویی را تحت تأثیر الهامات این خدا انجام می‌دادند. دلفی به یکی از مهم‌ترین مراکز زیارتی تبدیل شد، زیرا بسیاری از مردم برای دریافت مشاوره از غیب‌گوی آپولو به آنجا سفر می‌کردند. همچنین، بازی‌های پیثیایی، که مشابه بازی‌های المپیک اما به افتخار آپولو بودند، در این مکان برگزار می‌شدند.

ارتباط با پزشکی

آپولو با پزشکی نیز ارتباط داشت. پسرش اسکلپیوس چنان در هنر درمان مهارت یافت که توانست حتی مرگ را نیز مغلوب کند. اما این خدا چهره‌ای تاریک نیز داشت؛ او با طاعون و بیماری‌های همه‌گیر مرتبط بود. در جنگ تروا، آپولو با فرستادن طاعون بر سر یونانیان، آن‌ها را به دلیل بی‌احترامی به یکی از کاهنانش مجازات کرد. او از تروا حمایت می‌کرد و به پاریس کمک کرد تا تیری را به پاشنه‌ی آشیل، تنها نقطه ضعف او، پرتاب کند.

در روم، آپولو با نام “فِبوس” (به معنای درخشان) شناخته می‌شد و در آنجا نیز به‌عنوان خدایی مهم پرستیده می‌شد. او به‌عنوان خدای پیشگویی، واسطه‌ای میان خدایان و انسان‌ها بود و از طریق پیشگویی‌هایش، اراده‌ی زئوس و سرنوشت را آشکار می‌کرد. گفته می‌شد که نور آپولو حقیقت را آشکار می‌سازد و هر دروغی را از میان می‌برد. او به‌عنوان نماد حقیقت و عقلانیت، مورد احترام فیلسوفان باستان قرار داشت.

اهمیت این خدا باعث شد که پرستش او برای قرن‌ها ادامه یابد، حتی پس از آنکه امپراتوری روم مسیحیت را پذیرفت. گرچه او دیگر پرستیده نمی‌شود، اما همچنان در آثار نقاشان، پیکرتراشان و شاعران به‌عنوان نماد هنر و زیبایی یاد می‌شود.

برای دسترسی به اپیزود های پادکست تحوت به این لینک مراجعه فرمایید.

برای خواندن سایر داستان ها از اساطیر یونان روی این لینک کلیک نمایید.