پوزئیدون (Poseidon) خدای دریا

پوزئیدون، فرمانروای دریاها، یکی از مشهورترین و مورد احترام‌ترین خدایان المپیکی است. این خدا همچنین با نام نپتون، معادل لاتین خود در روم، شناخته می‌شود. پس از تیتانوماخی (نبرد بزرگ میان خدایان و تایتان‌ها)، جهان میان سه خدای اصلی المپ تقسیم شد و پوزئیدون سرزمین دریاها را دریافت کرد، سرزمینی که پیش‌تر تحت کنترل ایزدان باستانی مانند نریئوس و اوکئانوس بود.

با وجود داشتن کرسی در شورای خدایان المپ، خدای دریا زندگی در کاخ زیر آب خود را ترجیح می‌داد. این خدا همواره نیزه سه‌شاخه خود را به همراه داشت، سلاحی که به او توانایی ایجاد زمین‌لرزه و چشمه‌های آب را می‌بخشید. این سلاح توسط سیکلوپ‌ها در زمان جنگ با تایتان‌ها ساخته شد و به یکی از نمادهای او تبدیل گشت. خدای دریاها بر روی آب‌ها، سوار بر ارابه‌ای که توسط موجودات درخشان کشیده می‌شد، حرکت می‌کرد و در پشت سر او، جمعیت عظیمی از موجودات دریایی و ایزدان فرعی در حرکت بودند.

اگرچه پوزئیدون خدای دریاها بود، اما قدرت‌های او فراتر از قلمرو دریاها گسترش می‌یافت. او همچنین فرمانروای زمین‌لرزه‌ها بود و هرگاه خشمگین می‌شد، زمین به لرزه درمی‌آمد. از این رو، شهرهای یونانی در مناطق داخلی نیز از نفوذ پوزئیدون در امان نبودند. آن‌ها نه‌تنها زمین‌لرزه‌هایش را تجربه می‌کردند، بلکه در صورت خشمگین شدن او، دچار خشکسالی نیز می‌شدند. اگر چشمه‌ای خشک می‌شد، مردم آن منطقه این واقعه را نشانه‌ای از عدم تأیید پوزئیدون می‌دانستند.

خلق و خوی پوزئیدون

پوزئیدون خدایی بسیار دمدمی‌مزاج بود، از همین رو، کسانی که برای معیشت خود به دریا وابسته بودند—مانند ملوانان و ماهیگیران—برای جلب رضایت او قربانی‌ها و نذورات بسیاری تقدیم می‌کردند تا بتوانند با امنیت در آب‌های او حرکت کنند و به سلامت به خانه بازگردند. اما این قربانی‌ها تضمین نمی‌کردند که خواسته‌هایشان برآورده شود. زیرا وقتی پوزئیدون خشمگین می‌شد، بین وفاداران و بیگانگان تفاوتی قائل نبود و هرکسی که در زمان خشم او وارد قلمرواش می‌شد، در خطر غرق شدن در دریا قرار داشت.

زئوس، که بی‌ثباتی برادرش را مانعی برای نظم طبیعی می‌دید، تصمیم گرفت که او باید ازدواج کند. این خدا سپس با آمفیتریته، یکی از نریئیدها، ازدواج کرد و او ملکه دریاها شد. به دست آوردن همسر برای پوزئیدون آسان نبود، اما دلفین وفادار، دلفینوس، آمفیتریته را متقاعد کرد که به ازدواج با پوزئیدون رضایت دهد. از این ازدواج، پسری به نام تریتون به دنیا آمد که وارث پوزئیدون محسوب می‌شد.

روابط خدای دریا

مانند زئوس، پوزئیدون نیز روابط فراوانی خارج از ازدواج داشت. اما برخلاف زئوس، خوشبختانه آمفیتریته به اندازه‌ی هرا—همسر زئوس—کینه‌جو نبود و فرزندان نامشروع پوزئیدون و معشوقه‌هایش را آزار نمی‌داد. از جمله مشهورترین فرزندان او، پگاسوس و غول خریسائور بودند که از رابطه‌اش با مدوسا به دنیا آمدند. همچنین، او نژادی جدید از سیکلوپ‌ها را به وجود آورد که معروف‌ترین آن‌ها، پولیفموس، توسط اودیسئوس کور شد. به همین دلیل، پوزئیدون اودیسئوس را در مسیر بازگشت از جنگ تروا مورد آزار قرار داد و مانع از بازگشت سریع او به ایتاکا شد.

خدای دریا همچنین به دلیل رقابت با برادرزاده‌اش، آتنا، شهرت دارد. این رقابت به اوج خود رسید زمانی که هر دو بر سر حاکمیت بر منطقه‌ی آتیکا با یکدیگر به رقابت پرداختند. سرانجام، آتنا پیروز شد و شهر به نام آتن نام‌گذاری شد. در ماجرایی دیگر، پوزئیدون در معبدی که به آتنا تقدیم شده بود، مدوسا را مورد تعرض قرار داد. مدوسا که یکی از کاهنان معبد بود، به دلیل ناپاک کردن این مکان مقدس مجازات شد و به موجودی که امروزه می‌شناسیم، تبدیل شد.

شورش پوزئیدون علیه زئوس

پوزئیدون در شورشی علیه زئوس نیز نقش داشت. او به همراه آپولون، زئوس را زندانی کرد، اما این کودتا شکست خورد و هر دو مجازات شدند. پوزئیدون و آپولون مجبور شدند دیوارهای عظیم شهر تروا را بسازند. اما به دلیل بی‌احترامی پادشاه تروا، لائومدون، که از پرداخت دستمزد آن‌ها خودداری کرد، پوزئیدون کینه‌ی او و نسلش را به دل گرفت و به همین دلیل، در جنگ تروا طرف یونانیان را گرفت.

در شهر کورینت، بازی‌های ایستموس برگزار می‌شد، که مشابه بازی‌های المپیک بود اما به افتخار خدای دریا برگزار می‌شد. همچنین، گفته شده که مجسمه‌ی عظیمی از جنس برنز برای ادای احترام به این خدای دریا ساخته شده بود.

اگرچه در عصر حاضر، پوزئیدون مانند گذشته پرستش نمی‌شود، اما بدون شک، یکی از شناخته‌شده‌ترین خدایان اساطیر یونان است.

برای دسترسی به اپیزود های پادکست تحوت به این لینک مراجعه فرمایید.

برای خواندن سایر داستان ها از اساطیر یونان روی این لینک کلیک نمایید.